راهنمای نصب ساندویچ پانل سقفی برای نصاب‌ها
این مقاله کوتاه نصاب‌های ساندویچ را با مسائل کلیدی که برای نصب سیستم ساندویچ پانل سقفی عایق‌بندی شده نیاز دارد آشنا می‌کند. این دستورالعمل باید به همراه توصیه‌های تولیدکننده ساندویچ پانل خوانده شود و اینها حتما باید با هرگونه مشخصات فنی مربوط به ساندویچ پانل است دنبال شوند.
ساندویچ پانل‌های عایق شامل پانل‌های ثابت و پانل هایی که به طور پیچ مخفی ثابت می‌شوند است که در این گونه ساندویچ پانل‌ها اتصال دهنده‌ها قابل مشاهده نیستند. این ساندویچ پانل‌ها زمان نصب سریع، کیفیت تولید کارخانه و یک توالی ثابت «تک گذر» را ارائه می‌دهند.
ساندویچ پانل‌هایی با طول بلند لبه‌های انتهایی را کاهش می‌دهد و به همین دلیل مکان‌هایی که احتمال نشتی دارند را کم می‌کند، با این وجود تجهیزات مخصوص بالابردن قریب به یقین ضروری خواهد بود. استفاده از پانل باعث کاهش طول در اتصالات لبه شده و از طرف دیگر میزان جلوآمدگی لبه‌ها برای مطابقت با شرایط و حالت‌های مختلف تنظیم می‌شود.
در راستای انجام این کار لازم است دقت خاصی در برنامه‌ریزی به خرج داد تا بتوان کار را به شکلی ایمن و مطابق با اصول صحیح کاری انجام داد. در این مرحله لازم است روش های مربوطه و فرایندهای ارزیابی ریسک آماده شوند. کارگران سایت (محل) نیز باید با محتویات و اصول نصب و کار با ساندویچ پانل آشنایی کامل داشته باشند.
حمل و نقل و انبار
ساندویچ پانل های عایق به طور معمول با بسته‌بندی‌های پلاستیکی به محل موردنظر منتقل می‌شوند که در حین انتقال از لبه‌ها محافظت ویژه‌ای به عمل می‌آید. ساندویچ پانل ها به وسیله شیرازه به هم متصل (ته‌بندی) می‌شوند تا ارتفاع بسته کاهش یابد. ارتفاع یک بسته و تعداد ساندویچ پانل های آن بستگی به ضخامت ساندویچ پانل ها دارد که اطلاعات مربوطه توسط هر سازنده ارائه می‌گردد.
بسته‌ها را می‌توان به طور مستقیم بر روی سقف، پس از ارزیابی مهندس سازه، تخلیه یا به یک منطقه ذخیره‌سازی منتقل کرد. این محل باید خشک و دور از عملیات سایت باشد.
حامل باید بر روی زمین و بین بسته استفاده شود. به طور معمول این حامل‌ها تقریبا در فواصل ۲ سانتیمتری از یکدیگر قرار دارند اما توصیه‌های مختص هر حامل توسط تولیدکنندگان ارائه می‌شود. بسته‌ها ممکن است برای رسیدن به ارتفاع توصیه شده به وسیله حامل‌های چوبی روی هم انباشته شوند که این حامل‌ها خود روی یکدیگر قرار می‌گیرند.
در خصوص سطوح همکف، لازم است ساندویچ پانل ها به صورت شیبدار (شیب کم) نگه داشته شوند تا از تخلیه آب اطمینان حاصل شود. همچنین نباید ساندویچ پانل ها را برای مدت طولانی در سایت ذخیره کرد.
از دستگاه‌های لیفتراک (بالابر) تنها برای تخلیه بار استفاده می‌شود و باید در نظر داشت وزن بسته‌ها از محدوده وزنی قابل تحمل لیفتراک عبور نکند. همچنین لازم است توصیه‌های سازنده ساندویچ پانل در مورد طول ساندویچ پانل‌ها برای حمل مورد توجه قرار گیرد.
برای جلوگیری از ایجاد علامت یا زده‌گی بر روی شیرازه یا لاینر، ساندویچ پانل ها باید به دقت حمل شوند. برای جابجایی ساندویچ پانل ها، آنها را از داخل بسته بلند کنید – از کشیدن ساندویچ پانل ها خودداری شود. ساندویچ پانل ها را از لبه‌ی نر (پُر) حمل کنید – آنها را از لبه‌ی مادگی یا صفحه بالایی بلند نکنید زیرا این امر احتمال آسیب رساندن و کاهش کارایی لبه‌ی انتهایی شیرازه را افزایش می‌دهد.
توصیه می‌شود بعد از قرارگیری ساندویچ پانل ها در محل نهایی هر گونه لایه حفاظتی از روی پانل برداشته شده و بر اساس شیوه موافقت شده در مقررات سایت دفع شود. زیرا چسب موجود در این لایه ممکن است روی پانل باقی بماند و خود لایه محافظ در اثر قرارگیری در معرض نور فرابنفش تخریب شود.
رعایت بهداشت و ایمنی در محل کار الزامی بوده و باید بر نتایج حمل و نقل دستی و دیگر عملیات ارزیابی نظارت صورت گیرد.
ساندویچ پانل هایی با طول بلند لبه‌های انتهایی را کاهش می‌دهد و به همین دلیل مکان‌هایی که احتمال نشتی دارند را متوقف می‌کند، با این وجود تجهیزات مخصوص بالابردن قریب به یقین ضروری خواهد بود. در مورد استفاده از تجهیزات حمل و نقل تخصصی لازم است با شرکت‌های ارائه‌دهنده این تجهیزات مشاوره و راهنمایی به عمل آید.
آماده سازی
قبل از نصب هرگونه پانل از تراکم و درستی صفحه فولادی اطمینان حاصل نمایید. در این خصوص تولیدکنندگان پانل در مورد قدرت تحمل صفحه فولادی دستورالعمل مخصوص به خود را دارند که باید از آن پیروی شود و در مرحله طراحی مورد توافق قرار گیرد. عدم تعادل زیرساخت و تحمل فشار بیش از حد می تواند به عوارضی در مرحله نصب منجر شود، مانند عدم اتصال بست ها به ستون های افقی شاه تیر، ایجاد فاصله بین پانل و زیربنا و یا کشیده شدن زیربنا برای اتصال به پنل.
قبل از نصب ساندویچ پانل ها لازم است ستون‌های افقی شاه‌تیر به دقت در جایگاه خود قرار بگیرند به ویژه اگر قرار است سه یا چند پانل روی یک سطح شیبدار نصب شود.
بسیاری از ستون‌های افقی شاه‌تیر دارای سطح یاتاقان نسبتا باریکی هستند که ساندویچ پانل ها باید داخل آن قرار بگیرند. در این مورد لازم است میزان تحمل پانل و فولاد لحاظ شود. برای جلوگیری ایجاد از نقاط سرد (نقاط ایجاد تراکم) باید ساندویچ پانل ها به یکدیگر متصل شوند (کنار یکدیگر قرار بگیرند) و به اندازه کافی اتکا داشته باشند تا یکپارچگی ساختار آن حفظ شود.
بسیار ضروری است که در ستون‌های افقی شاه‌تیر، یاتاقانِ متناسب با پانل و مطابق با مقررات سازنده تعبیه شود. همچنین برای تحمل بار ساندویچ پانل ها و چراغ‌های سقفی لازم است لبه ساندویچ پانل ها به اندازه کافی پهن در نظر گرفته شود و یا نوارهای چوبی برای نگه‌داری آنها نصب گردد.
ساندویچ پانل ها باید قبل از نصب بررسی شوند تا از سالم بودن آنها اطمینان حاصل گردد. همچنین هرگونه عایق اضافی باید از کناره‌ها و لبه‌های انتهایی جدا شود تا هنگام نصب، ساندویچ پانل ها به طور کامل بر هم منطبق باشند.
بست ها
بست‌ها باید از تولیدکنندگان توصیه شده تهیه شوند و معمولا از نوع خود-پیچ (Self-drilling) و خود-رزوه (Self-tapping) بوده که دارای سرهای رنگی و واشرهای مختلف می‌باشند. جنس بست‌ها عمدتا از کربن یا فولاد ضدزنگ آستنیتی (austenitic) است که بسته به شرایط گارانتی متفاوت است.
برای اتصال دو ساندویچ پانل، بست‌ها باید از پوسته خارجی لبه انتهایی هر دو پانل عبور کند (به صورت رو کار). در خصوص بکارگیری بست‌های حفاری سنگین در مواقعی که لازم است از گوه‌ها برای اتصال ستون‌های شاه‌تیر استفاده شود یا در مورد جلوآمدگی‌های ایجاد شده در اثر پوشیده شدن تجهیزات آبرو باید تمهیداتی در نظر گرفته شود.
بست‌ها باید مطابق با راهنمایی‌های تولیدکننده نصب شوند. محاسبات لازم برای سنجش میزان بار باد برای یک مکان یا ساختمان خاص نیز باید انجام شود تا تعداد بست‌های لازم برای تحمل بارها مشخص شود.
بست‌ها باید به صورت کامل قبل از اجرای کار نصب شده باشند نه اینکه به صورت آنی و در حین عملیات نصب شوند (اصطلاحا به صورت آنلاین بسته شوند)، زیرا در این صورت تاسیسات جزئی ساندویچ پانل مطابق با اصل غیر-شکننده بودن سیستم نخواهد بود. این امر خود می‌تواند منجر به ناکاریی غیرمنتظره در هنگام نصب سیستم یا اتفاقاتی از جمله سقوط از ارتفاع بشود.
درزگیرها
درزگیرها باید مطابق با مقررات تولیدکننده نصب شوند که عمدتا برای لبه‌های انتهایی به سه لایه درزگیر و برای لبه‌های کناری از یک لایه درزگیر احتیاج است.
درزگیرها معمولا در ابعاد 6 در 5 میلی متر از نوع کلاس A بوتیل (6mm x 5mm Class A butyl) ارائه می‌شوند. برای نصب درزگیر در لبه‌های انتهایی لازم است یک نوار درزگیر در دو طرف قسمت روی هم افتاده پانل و در نزدیکی نوار بست نصب شود و نواری دیگر در فاصله 15 میلی‌متری از لبه قابل رویت ناحیه روی هم‌افتادگی قرار گیرد.
درزگیرهای لبه‌های کناری باید به یکدیگر برسند و به پایین‌ترین درزگیر لبه انتهایی ختم شوند.
فرایند نصب
مراحل کلی چیدمان و نصب پانل های عایق سقفی را در زیر توضیح داده شده است.
سقف: از خط الراس تا پیش آمدگی بام – سقف به طول یک پانل
- ساندویچ پانل اول را طوری قرار دهید که لبه مادگی به سمت دیوار کناری و در صورت امکان در جهت مخالف باد باشد. برای قرارگیری دقیق پانل از خط رشته یا خط‌کش لیزری استفاده کنید. پانل را مطابق با مقررات تولید کننده نصب کنید.
- ناحیه روی تاج نر را با درزگیر ۶ در ۵ میلی‌متری بوتیل درزگیری کنید. سطوح درزگیری باید خشک بوده و نقاط تقاطع بین دو درزگیر باید به اندازه ۲۵ میلی‌متر همپوشانی داشته باشد نه اینکه به صورت شاخ به شاخ باشند.
- ساندویچ پانل دوم را طوری قرار دهید که تاج مادگی آن روی تاج نر پانل اول قرار گیرد و سپس پانل را محکم کنید.
- لبه‌ها را با استفاده از بست‌های خودپیچ در نقاط تعیین شده توسط تولیدکننده کوک بدهید (متصل کنید). این نقاط معمولا در فاصله ۴۵۰ میلی متری هستند. بهتر است درزگیرها روی صفحه شیرازه بست‌های لبه کناری قرار بگیرند.
- پانل های دیگر به همین منوال روی سقف قرار داده می شوند. در حین قرارگیری پانل از هم راستا بودن روکش ها و انحراف نداشتن پانل ها اطمینان حاصل نمایید.
- برای عایق‌سازی اتصالات از تکه‌های پرکننده فومی و درزگیر بوتیل استفاده شود. از محکم بودن عایق‌های فلزی نیز اطمینان حاصل نمایید.
سقف: از خط الراس تا پیش آمدگی بام- طول پانل چندگانه
پانل ها را روی یک سقف دو لایه با آرایش زیر قرار دهید:
- پانل شماره یک را طوری قرار دهید که لبه مادگی آن رو به دیواره کناری و در خلاف جهت باد باشد. برای قرارگیری دقیق پانل از خط رشته یا خط کش لیزری استفاده کنید. پانل را روی تمامی ستون های شاه تیر جز ستون بالایی محکم کنید.
- از سه نوار درزگیر 6 در 5 میلی‌متری بوتیل روی قسمت بالایی پانل شماره یک استفاده نمایید طوری که برای هر طرف از خط حاشیه یک نوار درزگیر استفاده شود و سومین نوار در فاصله ۱۵ میلی‌متری از انتهای لبه قرار بگیرد (شکل ۱).
- قسمت رویی تاج نر پانل شماره یک را با یک نوار درزگیر ۶ در ۵ میلی‌متری بوتیل به طول لبه پانل درزگیری کنید (شکل ۱).
- پانل شماره دو را از لبه مادگی به سمت دیواره کناری و انتهای پانل شماره یک قرار دهید. برای محکم کردن پانل از یک بست برای هر فرورفتگی در ستون شاه تیر استفاده کنید.
- دنباله لبه های انتهایی را مطابق دستورالعمل تولید کننده به یکدگیر کوک کنید.
- تاج نر پانل های شماره یک و دو را با نوار درزگیر ۵ در ۶ میلی‌متری بوتیل درزگیری کنید (شکل ۲).
- پانل شماره سه را از سمت تاج مادگی طوری روی تاج نر ساندویچ پانل یک قرار دهید که با آن همپوشانی داشته باشد. پانل را روی تمامی ستون های شاه تیر جز ستون بالایی محکم کنید.
- لبه کناری را با بست های خود پیچ در مرکزهای ۴۵۰ میلی‌متری کوک کنید.
- سه نوار درزگیر ۶ در ۵ میلی‌متری بوتیل را روی قسمت فوقانی پانل قرار دهید (مانند پانل شماره یک).
- تاج نر پانل شماره سه را با یک نوار ۶ در ۵ میلی‌متری بوتیل به طول لبه پانل درزگیری کنید (شکل ۳).
- پانل شماره چهار را از سمت تاج مادگی طوری روی تاج نر پانل شماره دو نصب کنید که با آن همپوشانی داشته باشد و قسمت انتهایی آن روی قسمت فوقانی پانل شماره سه بیافتد. برای محکم کردن پانل از یک بست برای هر فرورفتگی در ستون شاه تیر استفاده کنید.
- لبه کناری را با بست های خود پیچ در مرکزهای ۴۵۰ میلی‌متری کوک کنید.
برش پانل ها
موارد زیر نقاط برش ساندویچ پانل ها را مشخص می‌کند:
- برای برش از اره برقی و اره گرد استفاده نمایید. استفاده از چرخ های برش ساینده پیشنهاد نمی شود.
- در هنگام برش پانل را از سمت خط برش نگه دارید.
- در حین برش از پوشش رویی پانل محافظت کنید. هر گونه براده یا خرده باقیمانده را فورا از پوشش رویی پانل پاک کنید.
- از لاک محافظ عرضه شده توسط تولید کننده استفاده نمایید.
فرایند تکمیل
پس از نصب تمامی ساندویچ پانل ها، موارد زیر را بررسی نمایید:
- تمامی بست‌ها به صورت دقیق و صحیح محکم شده باشند.
- بست‌ها نباید باعث کج شدن پانل ها شده باشند.
- خط خوردگی های ریز باید رفع شده باشند.
- سطح سقف باید تمیز و عاری از هر گونه خرده یا براده باشد.
بهترین نهاد پاسخگو در خصوص محصولات، تولید کنندگان آن می باشند و در این مورد شرکت های عضو فولاد غرب می توانند منبع مفیدی برای دریافت اطلاعات در زمینه مناسب بودن و کارایی مواد، سیستم ها و مونتاژهای ارائه شده باشند تا بدین صورت بتوان از نصب صحیح و ایمن پانل های سقفی عایق بندی شده اطمینان حاصل کرد. برای کسب اطلاعات دقیق تر در خصوص پروژه های مختلف به گزارش های بازرسان سقف و روکش در سایت فولادغرب مراجعه نمایید.
